اهداف:

مقدمه:

در بحثهاي گذشته محور بررسيهاي خود را بر روي ترانزيستور و مدارهاي ترانزيستوري معطوف

كرديم. ديديم كه مهمترين موضوع براي يك مدار ترانزيستوري تعيين بهترين نقطه كار است. از اين

رو تمام سعي مان را بر اين گذاشتيم كه بسته به نوع آرايش مدار آن را تحليل كنيم و از آنجا به جايي

رسيديم كه مدل هاي ساده اي را براي ترانزيستور مطرح كرديم تا بتوانيم نقش اين عنصر را در مدار

بهتر درك كنيم. همچنين پيكربندي هاي مختلفي را از آن در چند نمونه از مدارهاي پركابرد بررسي

كرديم و در نهايت مدارهاي تقويت كننده چند طبقه را نيز مورد بررسي قرار داديم. ديديم كه اين

مدارهاي چند طبقه كه حاوي چندين ترانزيستور بودند در اصل از كنار هم قرار دادن مدارهاي ساده

تك ترانزيستوري ساخته شدند. و نكته اي كه در آنها نهفته بود، اين بود كه طبقه ها را طوري پشت

سر هم ببنديم كه امپدانسهاي هر طبقه با طبقه بعدي يكسان باشد از اين رو لازم بود كه نقطه كار هر

ترانزيستور را دقيقًا تعيين كنيم. چرا كه مي دانيم كه نقطه كار، براي تعيين پارامترهاي يك مدار

تعيين درست نقطه كار براي تك تك ترانزيستورها كاري زمان بر است و در برخي موارد هم بسيار

سخت مي شود.

حال اين سئوال مطرح مي شود كه آيا مي توان مداري را با توجه به ويژگيهاي گفته شده ساخت كه

در آن يك بار براي هميشه نقطه كار تمام ترانزيستورها را تعيين كرده باشيم و در ضمن بتوانيم از آن

در كاربردهاي متفاوتي نيز استفاده كنيم به شرطي كه ديگر به داخل آن كاري نداشته باشيم و فقط

داراي يك يا چند ورودي و خروجي باشد. همچنين قابليت اين را نيز داشته باشد كه در آرايشهاي

متفاوتي از آن استفاده كنيم؟

جستجو در جواب دادن به اين سئوال ما را به مداري مي رساند كه به صورت مجتمع ساخته شده

باشد و هر وقت كه خواستيم به راحتي به آن وروديهاي مناسب را اعمال كنيم و متناسب با آنها

خروجي تقويت شده اي را به دست آوريم.

در اين بحث مي خواهيم به نحوه كار كردن چنين مداري بپردازيم. البته قصدمان اين نيست كه داخل

آنها را به صورت جزئي بررسي كنيم بلكه مي خواهيم نحوه تقويت كردن سيگنالهاي كوچك را از

باشيم به تحليل كل مداري بپردازيم كه اين مدار مجتمع داخل آن است.

3

بستن يك سري مقاومت و خازن و ساير قطعات مناسب به آن، مداري را مطابق با نيازمان با دقت بالا

طراحي كرد كه كار كردن و تحليل آن اگر ماهيت اين قطعه را شناخته باشيم بسيار آسان خواهد بود.

مي دانيم كه يك تقويت كننده ايده آل بايد مقاومت ورودي بي نهايت و در عوض مقاومت خروجي

صفر داشته باشد كه اين موضوع در مدارهاي تقويت كننده چند طبقه بسيار حائز اهميت است. از اين

رو اگر قرار باشد يك تقويت كننده داشته باشيم حتمًا اين ويژگيها را بايد دارا باشد. بنابراين مي توانيم

تصويري را كه در ذهنمان داريم را در شكل ۱ مشاهده كنيم كه در آن مشخصه يك تقويت كننده

چند طبقه ايده آل نشان داده شده است.

8

0

شكل ( ۱) تقويت كننده چند طبقه ايده آل

مي كند.

كننده ايده آل است، به دست آوريم. از اين رو لازم است كه ابتدا تعداد طبقات به كار رفته شده در

كنيد و تا حدودي هم به بررسي داخل آن در قسمت ضميمه خواهيم پرداخت.

4

قادر مي سازد تا بتوانيم همزمان دو ورودي مجزا به مدار بدهيم. از اين رو انعطاف پذيري بيشتري را

به مدارمان داده ايم. علاوه بر آن امپدانس ورودي بالايي را نيز براي مدارمان قادر خواهيم بود به

مشترك استفاده مي كنيم و طبقه دوم را كه خود حاوي چند طبقه ساده اميتر مشترك است را

مي سازيم.

همچنين در اين تقويت كننده از هيچ نوع خازني نبايد استفاده كرد؛ چرا كه قابليت اين را هم داشته